Katechizm brzeski 1553/1554

Katechizm brzeski 1553/1554. Autor anonimowy. Wydał i przedmową poprzedził Franciszek Pułaski w 1908 r.

Franciszek Pułaski w przedmowie pisze, że przez niego wydany katechizm jest drukiem brzeskim Bernarda Wojewódki z lat 1553/4 r.

Pułaski zwraca uwagę, że katechizm nie jest tłumaczeniem z obcego źródła, lecz jest pracą oryginalną polską, ale pod pewnym względem kompilacyjną.

Franciszek Pułaski ocenia, że jest to katechizm kalwiński, ale nie pozostający w zupełnej zgodzie z wierzeniami i niewolny od naleciałości osyandryzmu i tradycji katolickich. Autorem nie jest ani Mikołaj Rej ani Andrzej Trzecieski, ale inny wytrawny pisarz polski, obeznany z literaturą obcą i być może pochodzący ze wschodniej połaci kraju, za czym przemawiają niektóre właściwości językowe.

Prace nad katechizmem prawdopodobnie zostały zlecone przez księcia Mikołaja „Czarnego” Radziwiłła. Założył on w Brześciu Litewskim (stąd katechizm brzeski) drukarnię, w której publikował protestanckie teksty w języku polskim.

Historyk Aleksander Woyde oceniał, że to Bernard Wojewódka jest autorem katechizmu.

Bernard Wojewódka (data urodzin nieznana – zm. 1554), polski pisarz i drukarz związany z ruchem reformacyjnym. W 1553 r. na zaproszenie Mikołaja Radziwiłła Czarnego osiadł w Brześciu Litewskim (Brześć nad Bugiem, obecnie Białoruś), gdzie zorganizował drukarnię finansowaną przez Radziwiłła, ważną dla polskiej reformacji.